Gmina Firlej położona jest na równinnych terenach Polesia Lubelskiego, w jego wschodniej części zwanej Małym Mazowszem. Licząc 126,4 km2 i ok. 6000 mieszkańców jest jedną z większych gmin województwa Lubelskiego. Siedzibą gminy jest osada Firlej, leżąca nad jeziorem o takiej samej nazwie. Zarówno to jezioro, jak i oddalone o 1 km jezioro Kunów, usytuowane są w bruździe dolinnej dawnego biegu Wieprza.


Gmina Firlej jest gminą rolniczą. Użytki rolne zajmują prawie 8 tys. hektarów. Słabe gleby sprawiają, że przeważają małe, tradycyjne gospodarstwa rolne o średniej powierzchni 6 hektarów, ale brak ośrodków miejskich i uciążliwego przemysłu pozwala się rozwijać agroturystyce i gospodarstwom ekologicznym. Na terenie gminy zarejestrowanych jest ok 200 podmiotów gospodarczych, 100 spośród nich prowadzi działalność handlową i gastronomiczną. Pozostałe firmy związane są z sektorem usług, głównie budowlanych i transportowych. Funkcjonują także pojedyncze zakłady usługowe: stacja paliw, rozlewnia gazu, wytwórnia pasz, usługi weterynaryjne, zakład wyrobów betoniarskich, stacja kontroli pojazdów. Na terenie gminy funkcjonują 4 szkoły podstawowe, 2 przedszkola oraz Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
Gmina prowadzi działania na rzecz rozbudowy infrastruktury technicznej: rozbudowywana jest sieć wodociągowa (obecnie 156 km), kanalizacyjna, posiada również własną oczyszczalnię ścieków oraz 20 punktów dostępowych WiFi do sieci internetowej.